Bột tía tô mang lại nhiều công dụng tuyệt vời cho sức khỏe như: hỗ trợ điều trị gout, giảm đau xương khớp, làm đẹp da, giải cảm…. Tuy nhiên không phải bột tía tô nào cũng đều có công dụng như vậy..
Hiện nay, có quá nhiều sản phẩm bột tía tô được biết đến, từ những loại bột tía tô cao cấp của công ty cổ phần Akina Đông Á cho đến những sản phẩm gắn mác“nhà làm”,. Hiển nhiên, không phải tất cả những loại bột tía tô đều có công dụng giống nhau. Hãy cùng tìm hiểu lý do để có thể phân biệt và lựa chọn được loại bột tía tô chất lượng, tốt cho sức khỏe.
Giống tía tô quyết định dược tính của bột tía tô
Tía tô hay còn được gọi là é tía, tử tô, xích tô…, có danh pháp khoa học là Perilla frutescens, là một trong những cây gia vị được trồng rộng rãi và sử dụng đại trà ở Châu Á, đặc biệt là Đông Á, dùng trong nhiều món ăn truyền thống ở Trung Quốc, Ấn Độ, Nhật Bản, Hàn Quốc, Việt Nam… Tía tô còn là một loại dược liệu cổ truyền có nhiều tác dụng hữu ích, đặc biệt là nền y học cổ truyền Trung Quốc và Nhật Bản.
Một trong những thành phần quan trọng quyết định giá trị y học của tía tô chính là Perillaldehyde. Đây là hoạt chất có trong tinh dầu của tía tô, tạo nên mùi thơm đặc trưng của loài cây này. Dựa trên những đặc điểm về màu lá, tía tô thường được chia thành 2 loại chính là tía tô xanh và tía tô đỏ. Trong đó, dựa vào hàm lượng của Perillaldehyde có trong tinh dầu, tía tô sẽ được phân các nhóm nhỏ hơn. Nhóm tía tô không có Perillaldehyde được dùng chủ yếu làm gia vị và ép lấy dầu, còn nhóm tía tô có Perillaldehyde sẽ dùng làm thuốc. Theo nghiên cứu của các chuyên gia, tía tô Nhật Bản (giống Perilla ocymoides L. var. bicolorlaciniata và giống P. frutescens var. Crispa) có hàm lượng tinh dầu cao nhất. Do đó, những sản phẩm bột tía tô được làm từ giống tía tô Nhật Bản thì sẽ có dược tính tốt hơn.
Các bộ phận cây tía tô quyết định chất lượng bột tía tô
Chất lượng của bột tía tô cũng phụ thuộc rất nhiều vào bộ phận chế biến để làm sản phẩm như: thân, lá, cành hay hạt, vì hàm lượng tinh dầu trong mỗi bộ phận là khác nhau. Theo y học cổ truyền Việt Nam, cả thân, lá và hạt tía tô đều là những vị thuốc hay. Tuy nhiên, nhiều nghiên cứu cho thấy, lá tía tô là bộ phận chứa hàm lượng tinh dầu cao nhất nên có giá trị y học cao hơn so với những bộ phận còn lại.
Bên cạnh đó, phương pháp canh tác, thu hoạch và chế biến cũng là một trong những yếu tố quyết định chất lượng của sản phẩm bột tía tô. Để mang đến loại bột tía tô chất lượng, nhất là đối với giống tía tô Nhật Bản cần phải có kỹ thuật trồng, chăm sóc theo quy trình canh tác hữu cơ, không hóa chất và quy hoạch theo vùng nguyên liệu. Lá tía tô cũng cần được thu hoạch và chế biến theo quy trình tốt để giữ nguyên vẹn hàm lượng tinh dầu và hoạt chất trong cây tía tô Nhật. Nếu một trong những công đoạn này thực hiện không đúng kỹ thuật sẽ làm giảm đi dược tính của sản phẩm. Hiện nay, các doanh nghiệp uy tín ở Việt Nam như công ty dược liệu Takachi, công ty Akina Đông Á… cũng đã đầu tư khoa học kỹ thuật để xây dựng vùng nguyên liệu và hỗ trợ bà con nhân rộng mô hình trồng tía tô Nhật Bản chất lượng cao tại Việt Nam.
Cách nhận biết bột tía tô chất lượng cao
Bột tía tô chất lượng phải được chế biến hoàn toàn từ lá tía tô, có hương vị đặc trưng, màu xanh nhạt, hạt mịn. Ngược lại, những sản phẩm bột tía tô được nghiền từ thân, cành sẽ có hàm lượng tinh dầu thấp, lẫn nhiều tạp chất là thân gỗ sót lại, màu bột hơi ngả
Theo các chuyên gia Takachi, để sản xuất ra loại bột tía tô Nhật Bản chất lượng, cần đáp ứng được các nhu cầu khắt khe về quy trình, và sử dụng công nghệ sấy, nghiền theo tiêu chuẩn kỹ thuật nhất định, chưa kể đến việc doanh nghiệp phải nhập khẩu 100% giống tía tô từ Nhật Bản . Ngoài ra, để có được 1 kg bột tía tô thành phẩm cần hơn 10 kg lá tía tô tươi. Vì vậy mà giá thành của bột tía tô nguyên chất không hề rẻ, người tiêu dùng cần cân nhắc kỹ trước khi quyết định mua những loại bột tía tô trôi nổi trên thị trường với giá thành quá rẻ.
Chọn đúng loại bột tía tô chất lượng là yếu tố giúp cải thiện hiệu quả các vấn đề về sức khỏe . Vì vậy, chúng tôi hy vọng những thông tin chia sẻ hữu ích trên sẽ giúp bạn có góc nhìn toàn diện, đúng đắn và đưa ra quyết định thông thái nhất khi chọn mua bột tía tô.